گزارش جلسه بررسی مدل بهینه نظارت عمومی و داخلی

الگو‌های حکمرانی و تنظیم‌گری, حوزه های تخصصی, نشست موضوعی, نظام اداری, گزارش نشست موضوعی

نظارت کارآمد همواره یکی از دغدغه‌ها و نگرانی‌های سیاست‌گذاران و مسئولان دولتی در سطوح مختلف بوده است و در این راستا تاکنون برنامه‌ها و ساختارهای گوناگونی طراحی و مستقر شده است. از یک منظر می‌توان مساله نظارت و کنترل را به دو بخش نظارت عمومی، که توسط آحاد جامعه صورت می‌گیرد، و نظارت داخلی، که توسط سازمان‌ها و دستگاه‌های نظارتی انجام می‌شود، تقسیم نمود. عمده سازوکارهای های نظارتی که تاکنون پیاده‌سازی شده اند مبتنی بر نظارت داخلی بوده‌اند و متاسفانه بهره‌برداری کافی از ظرفیت نظارت عمومی به منظور مقابله با مفاسد و تخلفات اداری صورت نگرفته است. بر این اساس و با توجه به درخواست کارشناسان سازمان اداری و استخدامی از اندیشکده حکمرانی شریف برای ارائه مشاوره در این حوزه، نشست هم‌اندیشی بررسی مدل عملیاتی نظارت عمومی و رابطه آن با ساز کارهای نظارت داخلی در تاریخ ۲۵ تیرماه با حضور جمعی از کارشناسان و صاحب‌نظران این حوزه در اندیشکده برگزار شد.

با توجه به اتفاق نظری که در میان حاضرین در جلسه در مورد اهمیت نظارت عمومی وجود داشت، عمده مباحث مطرح شده در جلسه بر این نوع نظارت متمرکز بود. همچنین حاضرین توافق کردند که به جای تمرکز بر راه‌حل های فناورانه و یا سازوکارهای محدود به ایجاد مشوق های مالی برای سازمان های مردم‌نهاد، باید یک زیست‌بوم تسهیل‌گر اظهارنظر عمومی درباره عملکرد سازمانها طراحی شود که در آن بخش های مختلف جامعه بتوانند به ایفای نقش بپردازند تا از این طریق هم بهبود عملکرد دستگاه های دولتی به یک مطالبه عمومی تبدیل شود و هم زمینه برای شناسایی و مبارزه با فساد توسط دستگاههای مسئول فراهم شود. در ادامه فهرستی اولیه از چالش‌های فرا‌روی نظارت عمومی در ایران در چهاردسته چالش‌های مدیریتی و اقتصادی، چالش‌‌های فرهنگی و اجتماعی، چالش‌های حقوقی و چالش‌های فنی/امنیتی تهیه شد. همچنین مقرر شد به منظور تکمیل مباحث و استفاده از دستاوردهای پژوهش‌های قبلی انجام شده در این حوزه، جلسه دیگری در یکی از اندیشکده های فعال در این زمینه برگزار شود.