نکاتی در رابطه با روند صعودی نرخ ارز

نکاتی در رابطه با روند صعودی نرخ ارز


یادداشت
حوزه سیاستی : سیاست گذاری اقتصاد
سال نشر : 1395/09/12



اخیراً نرخ دلار در بازار ارز با روند صعودی مواجه بوده است. این در حالی است که نرخ ارز برای مدت طولانی وضعیت نسبتاً باثباتی داشت. اما در هفته‌های اخیر رشد قابل‌توجهی یافته به‌طوری‌که در حدود یک هفته از حدود ۳۶۸۰ تومان به حدود ۳۹۰۰ تومان رسیده است. در رابطه با نوسانات نکاتی چند قابل‌توجه می‌باشد:

یکی از عوامل افزایش نرخ دلار پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری امریکا بوده که درنتیجه آن احتمال برهم خوردن برجام تقویت‌شده است.

عامل دیگری که موجب افزایش نرخ دلار در بازار شده است، سیگنال دریافتی بازار از دولت مبنی بر کسری بودجه است. بدین ترتیب که عموماً دولت هنگامی‌که توان پوشش هزینه‌های خود را با استفاده از درآمدهای مالیاتی و نفتی ندارد، تلاش می‌کند که با افزایش نرخ تبدیل دلار به ریال، معادل ریالی منابع حاصل از صادرات نفت را افزایش دهد تا از این مسیر کسری بودجه خود را پوشش دهد. به عبارت بهتر بازار با دریافت این سیگنال، سیاست افزایش نرخ ارز توسط دولت را پیش‌بینی نموده و درنتیجه نرخ افزایش‌یافته است.

نکته بسیار مهم در تحولات اخیر بازار ارز، عدم عکس‌العمل مؤثر دولت و بانک مرکزی به این تغییرات است. این امر نشان‌دهنده رضایت دولت از این تحولات است که نشان می‌دهد دولت نیز تمایل دارد تا با افزایش نرخ ارز در بازار، بتواند ارز حاصل از فروش نفت را با نرخ بیشتری تبدیل کند تا منابع بیشتری کسب نماید. این امر با توجه به اینکه دولت این روزها در حال تهیه و تدوین لایحه بودجه ۹۶ است و سال آینده نیز سال انتخابات است، کاملاً قابل‌انتظار است.

نکته دیگر نیز آن است که دولت پیش‌ازاین اعلام کرده بود که در سال جاری وعده تک‌نرخی کردن ارز محقق خواهد شد. این در حالی است که دولت تک‌نرخی کردن را در نرخ‌های پایین‌تر دلار در بازار راحت‌تر می‌توانست انجام دهد. به عبارت بهتر یا دولت از سیاست تک‌نرخی کردن صرف‌نظر کرده یا اینکه هزینه‌های تک‌نرخی کردن در نرخ‌های بالاتر را پذیرفته تا بتواند در کنار آن از منافع بودجه‌ای افزایش نرخ ارز نیز منتفع شود.