راهکار تامین کسری بودجه دولت چیست؟ مالیات بر عایدی سرمایه یا انتشار اوراق مشارکت؟

راهکار تامین کسری بودجه دولت چیست؟ مالیات بر عایدی سرمایه یا انتشار اوراق مشارکت؟

 

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی شبکه ایران کالا  اقتصاد کشور این روزها در آستانه کسری بودجه سنگین قرار گرفته است؛ چراکه وقایع چند ماه اخیر از جمله تشدید تحریم‌های بین‌المللی، کاهش شدید قیمت نفت، افت درآمدهای مالیاتی و شیوع ویروس کرونا، تقریبا همه معادلات درآمدی بودجه دولت را برهم ریخته است.

شبکه ایران کالا به منظور بررسی راهکارهای تامین کسری بودجه، گفتگوی چندجانبه غیرحضوری با شرکت شهرام معینی (عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه اصفهان)، سعید اسلامی بیدگلی (عضو شورای عالی بورس)، مصطفی نصر اصفهانی (اقتصاددان)، علی سعدوندی (اقتصاددان) و مرتضی زمانیان (عضو هیئت علمی دانشگاه امیرکبیر) برگزار کرد که خلاصه آن به شرح زیر است.

جبران کسری بودجه با انتشار اوراق مشارکت

شهرام معینی، عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه اصفهان در ابتدای این گفتگو اظهار داشت: وقتی دولت با کسری بودجه مواجه می شود شاید ساده ترین راه حل، پولی کردن کسری بودجه و استقراض از بانک مرکزی باشد که تورم زا خواهد بود.

وی ادامه داد: پیشنهاد بهتری که وجود دارد استقراض از جامعه با انتشار اوراق مشارکت است. مهمترین مزیت اوراق مشارکت متوقف کردن رشد نقدینگی و تورم است.

معینی افزود: مزیت دوم انتشار اوراق مشارکت، انضباط مالی خواهد بود چرا که دولت به جامعه بدهکار خواهد شد و چون نسبت به بازپرداخت پول به جامعه متعهد شده است از اینرو با انضباط بیشتری اقتصاد را اداره می کند.

او به مصوبه سران قوا نسبت به تامین مالی از اوراق بدهی اشاره کرد و گفت: تامین مالی از اوراق بدهی معایبی نیز دارد که یکی از آنها افزایش نرخ بهره است. دولت چندی پیش ۱۷ هزار میلیارد تومان اوراق بدهی را با نرخ ۱۵ درصد به فروش رساند اما پس از مدتی کوتاه، نرخ بهره به حدود ۶/۱۷ درصد رسید.

فروش صندوق های سرمایه گذاری در بورس برای جبران کسری بودجه

سعید اسلامی بیدگلی، عضو شورای عالی بورس،  به ورود نقدینگی به بورس اشاره کرد و گفت: طی سال گذشته و ماه های اخیر شاهد رشد شتابان ورود نقدینگی به بازار سرمایه بودیم و کماکان جذب نقدینگی به بورس ادامه دارد.

وی ادامه داد: با توجه به افزایش قیمت صندوق های سرمایه گذاری در بورس، به نظر می رسد میتوان از ظرفیت فروش اوراق مشارکت دولتی برای جبران کسری بودجه اضافه کرد.

اسلامی بیدگلی خاطرنشان کرد: فروش این اوراق می تواند نقدینگی  و تورم را کنترل کند و موجب هدایت پول از بازارهای دیگر به بازار سرمایه باشد.

انتشار اوراق مشارکت، راهکاری موقت است

مصطفی نصر اصفهانی، اقتصاددان بر ریشه یابی بروز کسری بودجه تاکید کرد و گفت: قبل از اینکه به دنبال درمان کسری بودجه باشیم باید دلایل کسری بودجه را ریشه یابی کنیم. بدیهی است که کسری بودجه ناشی از بی انضباطی مالی دولت است.

وی افزود: انتشار اوراق مشارکت فی الذاته پدیده مثبتی نیست و صرفا فرصت موقتی را برای دولت ایجاد می کند تا کسری بودجه خود را جبران کند.

نصر اصفهانی ادامه داد: اینکه دولت برای مواجهه نشدن با کسری بودجه، مخارج خود را بکاهد، دشوار است و تا حدودی امکان پذیر نیست. مالیات بر عایدی سرمایه یکی از راه هایی است که می تواند کسری بودجه را از آن جبران کرد.

انتشار اوراق مشارکت آثار ضدتورمی دارد

علی سعدوندی، اقتصاددان اظهار داشت: اکثر قریب به اتفاق کشورهای جهان توانسته اند تورم را کنترل کنند. اقتصاددانان در این کشورهای جهانی را به وجود آوردند که تورمی در آن نیست.

سعدوندی ادامه داد: یکی از دلایل ایجاد تورم می تواند کسری بودجه باشد. کسری بودجه به خودی خود تورم زا نیست بلکه نحوه تامین کسری بودجه می‌تواند تورم زا باشد. اگر کسری بودجه از راه استقراض از بانک مرکزی تامین شود، قطعا تورم زا خواهد بود.

وی به کسری بودجه ۲۵۰ هزار میلیارد تومانی دولت در سالجاری اشاره کرد و گفت: اگر دولت به سمت انتشار اوراق مشارکت رفته و از این طریق کسری بودجه خود را تامین کند، در مسیر سیاست ضد تورمی قدم برداشته است.

جبران کسری بودجه از طریق مالیات بر عایدی سرمایه

مرتضی زمانیان، عضو هیئت علمی دانشگاه امیرکبیر، اظهار داشت تامین مالی کسری بودجه از راه انتشار اوراق مشارکت نادرست است. اگر کسری بودجه به صورت موقت باشد، کسری بودجه منطقی است اما وقتی دولت طی سال های اخیر همواره با کسری بودجه مواجه بوده و این کسری به صورت بلند مدت است نمی توان آنرا با انتشار و فروش اوراق مشارکت تامین کرد.

وی افزود: بهترین راه جلوگیری از کسری بودجه، کاستن از مخارج و هزینه هاست. دولت باید مخارج خود را کم کند تا با کسری بودجه مواجه نشود.

زمانیان به لزوم اخذ مالیات از عایدی سرمایه تاکید کرد و گفت: دولت باید از سرمایه گذاران در بورس مالیات عایدی سرمایه اخذ کند. نباید افراد با سرمایه خود وارد بورس شوند و در آن سود کلانی کنند و در عوض مالیات ندهند.

منتشر شده در ایران کالا در تاریخ ۱۶ تیرماه ۱۳۹۹