تفاوت‌های رفتاری فقرا و اغنیا (قسمت 1)

چند متخصص در حوزه اقتصاد رفتاری تعریف و نگاه جدیدی را پیشنهاد می‌کنند. شفیر، استاد دانشگاه پرینستون آمریکا، به همراه مولایناتان، استاد دانشگاه هاروارد، با نگاه به اثر فقر بر رفتار و شیوه تصمیم‌گیری، یک رویکرد متفاوت را ارائه کرده‌اند.

داده‌های آن‌ها نشان می‌دهد که افراد فقیر باوجود باور عمومی، تصمیمات بسیار دقیقی می‌گیرند. آن‌ها مبادلات خود را سبک و سنگین می‌کنند، به قیمت‌ها توجه ویژه‌ای دارند و منابع خود را با دقت تخصیص می‌دهند. اما تمرکز شدید آن‌ها برای «طولانی‌تر ساختن منابع کمیاب» می‌تواند همه ظرفیت‌های ذهنی‌شان را تحلیل ببرد، به‌طوری‌که برای آن‌ها «پهنای باند شناختی» باقی نمی‌گذارد که بتوانند به دنبال فرصت‌های شغلی، آموزشی و سایر فرصت‌هایی بروند که آن‌ها را از دام فقر خارج می‌کند.

آن‌ها در یکسری از آزمایش‌های خود که در سال ۲۰۱۳ در مجله «ساینس» چاپ شد، دریافتند افرادی که با مشکلات مالی دست‌وپنجه نرم می‌کنند، کاهشی در عملکردهای شناختی خود، معادل کاهش ۱۳ نمره در آزمون‌های هوش (گویی که یک‌شب کامل نخوابیده باشید) نشان می‌دهند. آن‌ها در مطالعه خود، به یکی از فروشگاه‌های هایپرمال در نیوجرسی رفتند و به‌صورت تصادفی از ۴۰۰ شرکت‌کننده با سطوح مالی مختلف درخواست کردند که در پژوهش آن‌ها شرکت کنند. آن‌ها از شرکت‌کنندگان خواستند تا درباره این موضوع فکر کنند که چگونه یکسری از مشکلات مالی «فرضی» را حل خواهند کرد، مشکلاتی مانند پرداخت پول برای تعمیر ماشین. بعضی از افراد در گروه سناریوهای آسان قرار گرفتند، مانند قبض پرداخت پولِ مکانیک فقط ۱۵۰ دلار (مبلغ کم)، درحالی‌که بعضی دیگر در گروه سناریوهای سخت قرار گرفتند، مانند هزینه تعمیر ماشین ۱۵۰۰ دلار (مبلغ بالا). شرکت‌کنندگان همان‌طور که به این سناریوها می‌اندیشیدند، به چند آزمون که برای اندازه‌گیری هوش و شناخت آن‌ها طراحی‌شده بود، پاسخ دادند. افراد بر اساس وضعیت مالی نیز به دو گروه «فقیر» و «غنی» تقسیم‌شده بودند. محققان دریافتند که در سناریوهای مالی قابل مدیریت (آسان)، هر دو گروه عملکرد یکسانی را در آزمون‌های طراحی‌شده نشان دادند، اما در سناریوهای مالی سخت، شرکت‌کنندگان در گروه فقیر به‌صورت معنی‌داری بدتر از گروه غنی عمل کردند.

ادامه دارد..

نویسنده: زهرا موسوی

منتشر شده در روزنامه دنیای اقتصاد در تاریخ ۱۰ تیر ۱۳۹۶