تأملی بر نظام مشاوره سیاستی در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات

افزایش روزافزون پیچیدگی فرآیند سیاستگذاری در عرصه های مختلف حکمرانی را بیش از هر چیز می توان نتیجه تقویت روند حکمرانی غیرمتمرکز دانست. به عبارت دیگر، پس از بروز ناکارآمدی رویه های حکمرانی متمرکز و نخبه گرایانه، رویه های غیرمتمرکز تصمیم سازی و سیاستگذاری جایگزین گردیدند که به موجب آنها دایره افرادی که می توانستند در فرآیند تصمیم سازی و سیاستگذاری فعالیت کنند به طرز چشمگیری افزایش یافت.

این روند، هرچند که مزایای بسیاری را برای سیستم حکمرانی و سیاستگذاری به ارمغان آورده و ریسک خطا، جانب داری و یا حتی غفلت از برخی ابعاد و جوانب پنهانِ موضوعات مورد سیاستگذاری را به میزان زیادی کاهش داده، با این حال خود منجر به پیچیده شدن بیش از پیش روند سیاستگذاری گردیده است. چراکه از یک جهت، منجر به تولید حجم وسیعی از توصیه های سیاستی شده که بررسی جزء به جزء هر یک از آنها تنها با صرف هزینه و زمان بسیار فراهم بوده و از سوی دیگر تاثیرات غیرمستقیم سیاست­های به ظاهر غیرمرتبط با یکدیگر، ضرورت وجود متخصصانی با توانایی سنجش تاثیرات هر سیاست بر ابعاد و جوانب مختلف سیاستگذاری را بیش از پیش هویدا کرده است.  

همین امر، سنگ بنای اصلی ایده سیستم های مشاوره سیاستی(PAS) را فراهم آورد. به عبارت دیگر، این سیستم­ها ایجاد گردیدند تا با ساختار چندرشته ای خود، به عنوان آزمایشگاهی برای سنجش و اعتبار سنجی توصیه های سیاستی مختلف ایفای نقش کرده تا از این طریق متناسب ترین و اثرگذارترین سیاست ها را به بدنه حکومتی انتقال دهند. این ایده، که برای اولین بار در سال 1987 مطرح گردیده و به مرور زمان در ساختارهای حکومتی کشورهای مختلفی وارد گردید، در کشور ایران نیز مورد توجه قرار گرفته و منجر به تشکیل نهادها و سازمان­هایی همچون اندیشکده حکمرانی و پژوهشکده سیاستگذاری دانشگاه صنعتی شریف،  شبکه کانون های تفکر ایران، دفتر مطالعات دیپلماسی اقتصادی و شرکت هایی همچون تنظیم یار، اینووان و متودیتا شده است.

در این میان، به نظر می­رسد بهره­گیری از پتانسیل سیستم­های مشاوره سیاستی در مراکزی که به طور مستقیم مسئولیت مشاوره و تصمیم­سازی برای یک سازمان یا وزارتخانه خاص را بعهده داشته باشند، مزایای بسیاری را برای سازمان مربوطه به همراه خواهد داشت. در این راستا می توان به مرکز همکاری­های تخصصی و مطالعات راهبردی بین المللی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات اشاره کرد که پتانسیل ویژه­ای به منظور پیاده سازی اصول و مبانی سیستم­های مشاوره سیاستی را داراست. به همین منظور، در ادامه پس از شناخت دقیق تر مفهوم سیستم های مشاوره سیاستی، ویژگی های مرکز مذکور را مورد بررسی قرار داده و میزان تطابق آن با ویژگی های سیستم های مشاروه سیاستی مورد تجزیه و تحلیل قرار خواهد گرفت.

برای دسترسی به فایل این گزارش میتوانید از اینجا اقدام کنید.