احزاب، حلقه مفقوده خلق آینده ملی

عاطفه مرادی اسلامی، مشاور مرکز مطالعات پارلمان اندیشکده حکمرانی شریف و محمدهادی راجی در مقاله‌ای با عنوان « نقش احزاب سیاسی در طراحی فرآیندهای سیاست‌گذاری و چشم‌انداز‌های ملی: چالش‌ها و آسیب‌ها در ایران» که در فصلنامه مطالعات راهبردی منتشر شد؛ با رویکردی توصیفی- تحلیلی، به بررسی نقش احزاب سیاسی در طراحی فرایندهای سیاست‌گذاری و چشم‌اندازهای ملی می‌پردازند و در ضمن این بررسی تلاش دارد تا چالش‌ها و آسیب‌های این فرایند را در ایران موردتوجه قرار دهد.

احزاب از طریق تولید گفتمان‌های سیاستی، تربیت کادر تخصصی و ایجاد پل ارتباطی میان نخبگان و مردم، می‌توانند به انباشت سیاستی و ترسیم چشم‌اندازهای ملی کمک کنند.

نظام انتخاباتی به‌عنوان سازوکار انتقال قدرت و بازتولید مشروعیت سیاسی، زمینه‌های رقابت سالم، عرضه ایده‌های حکمرانی و خلق آینده مشترک را فراهم می‌کند.

یافته‌ها نشان می‌دهد که احزاب به‌مثابه یک نهاد زمانی و واسطه‌ای، قابلیت انباشت یادگیری، طراحی سیاست مشارکتی و خلق چرخه سیاستی را بر عهده دارند. از سوی دیگر فقدان انباشت زمانی و انسجام نهادی، ضعف قوانین حمایتی، غلبه توده‌گرایی و ناپایداری سازوکارهای انتخاباتی، از عوامل اصلی ناکارآمدی تحزب و اختلال در فرایند سیاست‌گذاری آینده‌محور در کشور به شمار می‌روند. این وضعیت ضرورت بازآرایی در نظام حزبی و انتخاباتی را در راستای بهبود حکمرانی ملی آشکار می‌سازد.

این مقاله مستخرج از پروژه سیاستی اندیشکده حکمرانی شریف با موضوع آسیب شناسی نهادهای تربیت کننده غیر رسمی نیروهای سیاسی در کشور، به ترسیم کژکاردهای حزبی با تاکید بر پیامدهای منفی ناظر به خلق رویای ملی و پیش برندگی سیاست امید در کشور می پردازد.

منبع انتشار: فصلنامه مطالعات راهبردی