دومین کنفرانس ملی حکمرانی و سیاست‌گذاری عمومی

درباره کنفرانس

سیاست‌گذاری تعاملی، مشارکتی و یا باز، همه کلماتی است که به رویکردهای جدید سیاست‌گذاری اطلاق می‌شود که در آن گروه‌های ذینفع هر سیاست در لایه‌های مختلف در فرآیند سیاست‌گذاری از تعریف مسئله تا تصویب سیاست‌ها درگیر می‌شوند. ازجمله اهداف این رویکرد جدید می‌توان به بالا رفتن شفافیت، مسئولیت‌پذیری متقابل، و رشد و گسترش فرهنگ شهروندی اشاره نمود. در کنار این‌ها، برخی عوامل جدید نیز باعث شده‌اند که این رویکردها بیش‌ازپیش موردنیاز باشد، نظیر بالا رفتن قدرت شهروندان، مسطح‌تر شدن جامعه، دسترسی بیشتر آن‌ها به اطلاعات به دلیل رشد فناوری اطلاعات و ارتباطات، لزوم مشارکت آن‌ها در پیاده‌سازی سیاست‌ها، و شکل‌گیری حوزه‌های جدیدی که نیازمند جمع‌آوری اطلاعات از شهروندان است.

شروع فرآیند این‌گونه سیاست‌گذاری می‌تواند از بالا به پائین و توسط دولت صورت بگیرد یا می‌تواند به‌صورت پائین به بالا توسط نهادهای مدنی و مردم شروع شود. در چنین مدلی از سیاست‌گذاری، هم دولت نقش ایجاد زیرساخت‌ها و باز کردن فضای تعامل را بر عهده دارد و هم به‌صورت متقابل نهادهای مدنی و عمومی وظیفه آگاه‌سازی مردم و توانمندسازی آن‌ها برای حضور و مشارکت در عرصه سیاست‌گذاری را بر عهده دارند.

مقام معظم رهبری، بارها بر لزوم شکل گرفتن این نوع تصمیم‌گیری تأکید نموده‌اند، و آن را بارزترین دستاورد انقلاب اسلامی می‌دانند: مهم‌ترین کار اصولی‌ای که انقلاب کرده است، تبدیل نظام طاغوت‌سالار به نظام مردم‌سالار است؛ این مهم‌ترین کاری است که انقلاب کرده است؛ آن‌هم با الهام از تعالیم اسلامی” (بیانات ۲۹/۱۱/۹۶). و سپس در توضیح آن می‌فرمایند: ” مردم‌سالاری یعنی مردمْ اصل‌اند؛ اصلْ مردم‌اند؛ نه‌فقط در تعیین حاکم؛ … امّا فقط این نیست؛ آنچه مهم است، این است که مردم‌سالاری یعنی مردم را در همهٔ امور زندگی، صاحب‌رأی و صاحب تدبیر و صاحب تصمیم قرار دادن؛ درست نقطهٔ مقابل آن چیزی که قبل از انقلاب در این کشور در طول قرن‌های متمادی بود. قرن‌های متمادی این کشور از خودرأیی طواغیت و سلاطین رنج می‌برد، مردم هیچ‌کاره بودند”. (همان)

اما بااین‌وجود هنوز بسیاری از سیاست‌ها در اتاق‌های دربسته و با حداقل تعامل با ذینفعان صورت می‌پذیرد. از کمترین سطح مشارکت یعنی وجود شفافیت در بسیاری از حوزه‌ها مشکل وجود دارد تا سطوح بالاتر آن که در ذیل بدان‌ها اشاره خواهد شد. علاوه بر آن، مکانیزم‌های مشارکت دادن مردم در تصمیم‌گیری‌ها هنوز به‌خوبی توسعه پیدا نکرده است و در حوزه‌های مختلف، ابزارهای لازم برای تصمیم‌گیری‌های تعاملی اجرایی نشده است. اکنون در چهل‌سالگی انقلاب و درزمانی که تحریم‌ها بیش از گذشته برای ضربه زدن به کشور تشدید شده‌اند، سیاست‌گذاری باید بیش‌ازپیش خود به نحوی اصلاح کند تا بتواند تصمیمات بهتری از طریق رویکرد تعاملی اتخاذ نماید.

ازاین‌روی، کنفرانس حکمرانی و سیاست عمومی عنوان امسال را “سیاست‌گذاری باز: تعامل حاکمیت، مردم و نخبگان” قرار داده است.

اهداف برگزاری

• مطرح‌شدن جدیدترین دستاوردها و چالش‌های سیاست‌گذاری در عرصه نظر و عمل
• پیوند نظر سیاست‌گذاری عمومی با مسائل و مشکلات عرصه‌های عمومی کشور
• ایجاد فضای بحث و گفتمان بین‌رشته‌ای در بین محققان رشته‌های مختلف علاقه‌مند به مسائل عمومی
• گسترش روابط دانشگاه و پژوهشگران حوزه مدیریت دولتی و خط‌مشی گذاری با حکومت و مراکز سیاست‌گذاری و اداره کشور
• عمومی‌سازی ادبیات مدیریت دولتی و خط‌مشی ‌گذاری عمومی در میان آحاد جامعه
• تحلیل و بررسی بعضی تجارب سیاست‌گذاری عمومی در ایران

محورهای تخصصی

محورهای پیشنهادی دومین کنفرانس حکمرانی و سیاست‌گذاری عمومی با رویکرد سیاست‌گذاری باز، تعامل جامعه، نخبگان و حاکمیت به شرح زیر می‌باشد:

حوزه‌های نظریبررسی نقش دولت از منظر تئوری در حوزه‌های مختلف

• دولت و حاکمیت بر حوزه اقتصادی
• دولت و حاکمیت بر حوزه فناوری
• دولت و حاکمیت بر حوزه امنیت ملی
• دولت و حاکمیت بر حوزه علمی

بررسی نقش دولت و حاکمیت از منظر اسلامی

• رویکرد شکل‌گیری حاکمیت بر اساس حق (کدام حق؟)
• نقد نظریه‌های غربی در ارتباط با حق مالکیت و نظایر آن‌ها

بررسی ساختارهای اداره جوامع

• نگاه پارلمانی
• نگاه بوروکراسی
• نگاه تنظیم گری

بررسی روندهای آینده

• نقش فناوری‌های خانمان برافکن نظیر بلاک چین در نظام حکمرانی
• جهانی‌شدن و تأثیرات آن
• ارتباطات بین‌الملل و تحولات منطقه‌ای

حوزه‌های کاربردینقش حاکمیت، مردم و نخبگان در حکمرانی اقتصادی

• بانک‌ها و نظام بانکی
• صنعت و سیاست صنعتی
• خصوصی‌سازی و مالکیت خصوصی عمومی
• بیمه، رفاه و تأمین اجتماعی
• اشتغال و کارآفرینی
• تورم و نرخ بهره
• نظام مالیاتی
• مناطق آزاد اقتصادی

نقش حاکمیت، مردم و نخبگان در حکمرانی اجتماعی

• اداره شهر و امور شهری
• آب
• محیط‌زیست و آلودگی هوا
• بهداشت و سلامت
• جمعیت و مهاجرت
• بی‌خانمانی و مسکن
• فضای مجازی و فاوا

نقش حاکمیت، مردم و نخبگان در حکمرانی اقتدار و امنیت

• علم و فناوری و اقتدار
• امنیت ملی
• دفاع همه‌جانبه
• قوای نظامی

نقش حاکمیت، مردم و نخبگان در حکمرانی علمی فرهنگی

• آموزش عالی و آموزش همگانی
• فهم عامه از علم
• ورزش و سلامت
• فرهنگ و سبک زندگی
• فناوری اطلاعات و جامعه شبکه‌ای
• مساجد و امور دینی مذهبی
• رسانه نوین

نقش حاکمیت، مردم و نخبگان در بهبود نظام اداری

• بوروکراسی و نظام اداری
• تمرکزگرایی و تمرکززدایی
• برون‌سپاری و تعدیل ساختاری دولت
• ساختار اداره دولت و تشکیل یا ادغام وزارتخانه‌ها
• ساختار اداره مجلس و راهکارهای بهبود
• نظام انتخابات مجلس و راهکارهای بهبود
• ساختار اداری قوه قضائیه و راهکارهای بهبود

حکمرانی در حوزه‌های موضوعی نظیر آب، محیط‌زیست، بهداشت، صنعت، مناطق آزاد، ورزش، رسانه و …

 

فراخوان مشارکت

کنفرانس حکمرانی در حال تبدیل‌شدن به یک بستر (پلتفرم) اصلی برای گفتگو پیرامون مسائل کلیدی سیاستی کشور است که در آن نه‌تنها مشکلات مطرح می‌شوند، بلکه تبدیل به مسائل خاص سیاستی شده و راهکارهای آن‌ها نیز بیان می‌شود. حوزه‌های مختلفی که کشور با مشکلات جدی دست‌وپنجه نرم می‌کند، نظیر بحران ارزی، مسئله آب، آلودگی هوا، بانکداری، مالیات، توسعه صنعتی، تولید ملی، توسعه منطقه‌ای و نظایر آن‌ها با رویکرد حکمرانی موردبحث قرار می‌گیرد و نتایج آن تبدیل به دستور کار سیاستی در طول یک سال آینده خواهد گردید. ازاین‌روی، نهادهای مختلف می‌توانند از فرصت حضور در این پلتفرم باز (که خود ابزاری برای تصمیم‌گیری تعاملی است) استفاده نمایند و به‌مانند سال گذشته، در این رویداد ملی حضوری فعال داشته باشند.

شرایط محتوایی

با توجه به موضوع محوری کنفرانس در امسال، حوزه‌های مختلف با دیدگاه سیاست‌گذاری تعاملی و باز مطرح خواهند گردید. سیاست‌گذاری تعاملی می‌تواند در ۷ لایه مختلف صورت پذیرد که عبارت‌اند از:

• مشارکت خام: گروه‌های مختلف می‌توانند صرفاً در مجامع سیاست‌گذاری حضور پیداکرده و شنونده باشند (شفافیت).
• به اشتراک‌گذاری اطلاعات: گروه‌های مختلف به‌صورت فعالانه در مورد حقوق، مسئولیت‌ها و گزینه‌های پیش روی خودآگاه می‌شوند.
• مشورت: به گروه‌های ذینفع اجازه داده می‌شود که با سیاست‌گذاران تعامل کرده و فیدبک خود، و یا حتی پیشنهاد و دغدغه‌های خود را نیز طرح کنند. ولی در تصمیم‌گیری نقشی ندارند.
• همکاری و اجماع سازی: گروه‌های ذینفع در اولویت‌گذاری کمک می‌کنند. اما کماکان تصمیم گیر نیستند.
•  تصمیم‌گیری: به گروه‌های ذینفع حق رأی در تصمیم‌گیری‌ها اعطا می‌شود.
•  شراکت: گروه‌های ذینفع در سطحی مساوی با سیاست‌گذاران دیده می‌شوند و حق رأی یکسانی خواهند داشت.
• تفویض قدرت: قدرت تصمیم‌گیری تماماً به گروه‌های ذینفع اعطا می‌شود تا خودشان تصمیم‌گیری نمایند.

در کنار این‌ها، برخی ابزارها نیز به‌منظور تحقق یکی از هفت شکل بالا توسعه پیداکرده‌اند که آن‌ها را می‌توان در سه دسته کلی تقسیم‌بندی نمود:

•  ابزارهای به اشتراک‌گذاری اطلاعات: در سطح اول و دوم در بالا و با گسترش ICT، اکنون مکانیزم‌های زیادی برای به اشتراک‌گذاری اطلاعات و آگاه‌سازی مردم شکل گرفته است که می‌توان از تنوعی از آن‌ها بدین منظور استفاده نمود.
•  ابزارهای مشاوره‌ای: در سطح سوم و چهارم، گسترش اینترنت باعث شده که ابزارهای حرفه‌ای‌تری برای گرفتن فیدبک و نظرات گروه‌های مختلف توسعه پیدا کند که فراتر از ابزارهای سنتی که مبتنی بر جلسه و گروه‌های کاری بود می‌رود.
•  ابزارهای مشارکت فعال: این ابزارها به سطح ۵ تا ۷ در بالا برمی‌گردد. برخی از آن‌ها نظیر شوراهای محلی، به‌صورت ساختاری به تحقق این سطوح منجر شده‌اند و برخی دیگر نظیر تفویض برخی اختیارات خاص، این مهم را عملی ساخته‌اند.

سازمان‌های پیشنهاددهنده، باید حوزه‌های پیشنهادی خود را از منظر محتوایی با بهره‌گیری از چارچوب ارائه‌شده در بالا تهیه‌کرده و آن را به‌صورت یک پروپوزال که فرم آن ضمیمه این فراخوان است، ارائه دهند. در فرم سوا لاتی پرسیده شده که مشخص می‌کند حوزه موردبحث چیست،، آسیب‌هایی که در فرآیند سیاست‌گذاری مشاهده‌شده چه بوده است، چه کسانی در بحث مشارکت خواهند داشت و برنامه اجرایی و زمان‌بندی اجرای پانل به چه صورت خواهد بود.

شرایط اجرایی

علاوه بر اینکه موضوعات پیشنهادی باید از زاویه سیاست‌گذاری تعاملی موردبحث قرار گیرند، موارد زیر نیز مشخص شود (یا در صورت لزوم می‌تواند به‌صورت جلسات حضوری و یا شفاهی موردتوافق قرار گیرند):

• گانت چارت جلسات مقدماتی به‌منظور نهایی کردن پانل‌ها
• ترکیب افراد شرکت‌کننده در پانل‌ها به صورتی که باید به شکل بحث و نقطه نظرات مختلف و مخالف باشد (و نه به‌صورت یک‌صدایی و ترجیحاً با مشارکت از بخش‌های مختلف جامعه)
• نحوه برگزاری پانل باید به‌صورت تعاملی باشد (که به مخاطبان زمان کافی برای مشارکت داده شود). لذا توصیه می‌شود هر عضو پانل حداکثر دو زمان ۵ دقیقه‌ای و یک زمان ۱ دقیقه‌ای برای جمع‌بندی داشته باشد. برنامه برگزاری آن به‌صورت تعاملی باید ارائه گردد.
• رویکرد باید مثبت اندیشی و ارائه راه‌حل باشد و نه منفی نگری و پاشیدن بذر ناامیدی
• نحوه تأمین مالی و میزان حمایت از کنفرانس به‌منظور جبران خدمات

پیشنهادهای خود را در ابتدا با آدرس ایمیل souzanchi@sharif.edu در میان بگذارید. برای کسب اطلاعات بیشتر، شماره دبیرخانه ۶۶۰۳۶۳۲۵ و ۶۶۰۰۵۸۱۴ از ساعت ۸ صبح تا ۵ بعدازظهر آماده پاسخگویی است.

ثبت‌نام

تعرفه های ثبت نام

• هزینه ثبت­ نام شامل صدور کارت حضور در کنفرانس، حضور در پنل‌های تخصصی و جلسات، دریافت گواهی­نامه، لوح فشرده کامل مقالات، پذیرایی و هدایای کنفرانس می‌‏باشد.
• ارائه کارت دانشجویی و یا گواهی اشتغال به تحصیل برای ثبت ­نام کنندگان دانشجویی الزامی می‌­باشد.
• حضور در کنفرانس منوط به پرداخت قطعی هزینه و تایید ثبت نام در سایت می‌باشد.
• هر فرد یا سازمان مجاز به استفاده از یک مورد از تخفیف‌ها می‌باشد.
• ثبت نام کنندگان در صورت قطعی بودن حضور در کنفرانس مبالغ خود را پرداخت نمایند و با توجه به واریز مبالغ به حساب دانشگاه صنعتی شریف عودت وجه پس از انصراف مقدور نمی‌باشد.

دو روز

 

یک روز

 

تعرفه

 

۱۲۰۰۰۰ تومان

 

۸۰۰۰۰ تومان

 

دانشجویی

 

۱۸۰۰۰۰ تومان

 

۱۲۰۰۰۰ تومان

 

هیئت‌علمی

 

۲۰۰۰۰۰ تومان

 

۱۵۰۰۰۰ تومان

 

آزاد

 

 

راهنمای ثبت‌نام

زمان و آدرس محل برگزاری

زمان برگزاری

۱۳ و ۱۴ بهمن ۱۳۹۷ (۲ و ۳ فوریه ۲۰۱۹)

مکان برگزاری

تهران، مرکز همایش‌های بین المللی صدا و سیما