حمله به قطر، نقطه پایانی بر چتر امنیتی امریکا

شصت و سومین نشست «ارایه بین المللی حکمرانی-IGT63» با عنوان نشست «شوک دوحه: چشم‌انداز امنیت منطقه‌ای در پرتو هژمونی طلبی رژیم صهیونسیتی» با طرح محورهای زیر برگزار شد>

 رشید المهند (محقق مرکز تحقیقات سیاسی بین‌المللی دوحه، قطر):

نوعی بی‌اعتمادی دوطرفه میان ایران و شورای همکاری خلیج فارس وجود دارد. این بی‌اعتمادی سه ضلع دارد: نخست، نگرانی کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس دربارۀ گروه‌های نیابتی ایران، مانند حوثی‌ها؛ دوم، نپذیرفتن راه‌حل «دو دولت» برای حل مسئلۀ فلسطین ازجانب ایران؛ سوم، حملۀ ایران به قطر که در چشم قطری‌ها صرفا حملۀ به یک پایگاه آمریکایی نبود؛ بلکه حملۀ به خاک کشورشان بود. اکنون تهاجم اسرائیل به قطر، فرصتی فراهم کرده است تا بتوان این فضای بی‌اعتمادی را تغییر داد.بازبینی در تعاملات امنیتی ما با امریکا صرف‌نظر از اطلاع یا عدم اطلاع از حمله اخیر ضروری است

بدر السیف (رئیس مؤسسۀ السیف و استاد دانشگاه کویت و تحلیلگر غیرمقیم اندیشکدۀ چتهم هاوس انگلستان):

اسرائیل لوازم تبدیل‌شدن به هژمونی منطقه را ندارد؛ اما تلاش می‌کند تا با اعمال خشونت، نظم مطلوب خود را به منطقه تحمیل کند. این کاری است که آنها در دو سال گذشته با اقداماتی چون حمله به ایران و قطر، انجام دادند. اما از طرف دیگر، همۀ کشورهای خلیج فارس، حملۀ ایران به العدید را تهاجم به خاک قطر می‌دانستند. علاوه بر این، سه حمله از چهار حملۀ اخیر به کشورهای خلیج فارس، ازجانب ایران بود. بنابراین ما اقدامات اسرائیل را تهدید تلقی می‌کنیم؛ اما به‌دلیل منافع ملی‌مان، احساس می‌کنیم که تهدید ازجانب کشوری نزدیک‌تر به ما (ایران)، آشکارتر است.

 حسین باغچی (رئیس موسسۀ روابط خارجی ترکیه):

کشورهای اسلامی توانایی آن را ندارند که یک خط امنیتی علیه اسرائیل ایجاد کنند؛ زیرا منافع کاملا متفاوتی دارند. همچنین چالش‌های مهمی برای این اتحاد نظامی وجود دارد: چه کسی باید رهبری این اتحاد را بر عهده گیرد؟ چه کسی می‌تواند آن را تأمین مالی کند؟ حتی تفاوت‌های زبانی نیز ایجاد مشکل کرده است. کشورهای اسلامی نیز منافع مهمی در ارتباط با امریکا دارند و هیچ کشور جایگزینی برای آنها باهدف تأمین منافع ملی‌شان، وجود ندارد؛ بر همین اساس، آنها بدون امریکا، نمی‌توانند اقدامی برای کنترل منطقه انجام دهند.

  محمد آمرسی (رئیس بنیاد آمرسی انگلستان):

شورای همکاری خلیج فارس به تسلیحات نظامی امریکا وابسته است و اقدامی برای رفع این وابستگی نمی‌کند. معماری سیاسی تازه در منطقه، به ایجاد همکاری‌های متنوع بستگی دارد. دربارۀ حمله به قطر باید گفت که به‌طور کلی، از لحاظ حقوقی این موضوع در جهان پذیرفته شده است که پایگاه‌های امریکا متعلق به آمریکاست و کشوری که پایگاه در آن قرار دارد، صلاحیت رسیدگی به اتفاقات درون آن را ندارد. من قائل به نوعی پیمان عدم‌تجاوز میان کشورهای منطقه هستم؛ یعنی هیچ کشوری اجازه ندهد که از حریم هوایی‌اش برای حمله به کشور دیگر استفاده شود.

انتخاب درست زمان و مکان حمله ایران به العدید، پیام دقیقی ارسال کرد و عملا موجب اتش‌بس فوری شد.

 اونال سویکز (سفیر بازنشسته و عضو پیشین مجلس ترکیه):

ارادۀ ما برای تشکیل یک سیستم امنیت جمعی موضوع بسیار مهمی است. من فکر می‌کنم وابستگی متقابل محور این موضوع است: در شرایط کنونی، هیچ‌کس نمی‌تواند احساس امنیت کند و این بحران این ظرفیت را دارد که ورای اقدامات لحظه‌ای برود و تبدیل به اراده‌ای برای ایجاد یک سیستم امنیت عمومی در منطقه شود.

 خالد عماره (عضو شورای روابط خارجی مصر و سفیر و معاون پیشین وزیر خارجۀ مصر):

اکنون یک دشمن واضح وجود دارد که به‌دنبال تضعیف حاکمیت دولت‌های منطقه است. در این فضا، ایدۀ ایجاد یک سیستم امنیتی مشترک باهدف جلوگیری از تجاوز به کشورهای منطقه، باید به یک گفت‌وگوی گسترده میان کشورهای منطقه ختم شود. یکی از محورهای این گفت‌وگو باید همکاری میان کشورهایی باشد که دارای توانایی نظامی‌اند و ترکیب این توانمندی‌ها به‌نفع تمام کشورهای منطقه است. اعضای شورای همکاری خلیج فارس توانایی دفاع از خود را ندارند و برای حل این مشکل باید سرمایه‌گذاری‌های ویژه‌ای بر افزایش توان دفاعی خود، بدون تکیه بر ایالات‌متحده انجام دهند.