بازدید از سازمان فناوری اطلاعات ایران

پس از معارفه، آقای دکتر نعناکار، لازمه‌ی فعالیت هدفمند و نتیجه‌گرای گروه‌های پژوهشی حوزه‌ی سیاستگذاری فاوا را پرداختن به رژیم‌ها و نظام‌های بنیادین حکمرانی در عصر دیجیتال دانست. در این رهگذر، گفتگوی چالشی خوبی میان اعضاء نشست پدید آمد. عمادالدین پاینده، مدیر برنامه‌ی حکمرانی داده اندیشکده حکمرانی شریف، بایسته‌های فرهنگی جامعه را از الزامات ورود به حوزه‌ی سیاستگذاری فاوا و تحلیل آن دانست و عنوان نمود فضای مجازی جدای از انگاره‌های فرهنگی، سیاسی و اجتماعی نیست و با عنایت به این بسترها باید عصر دیجیتال را تحلیل و برای سیاستگذاری در آن مهیا شد. علاوه بر این، ایشان حکمرانی در عصر دیجیتال و بر عصر دیجیتال را به یکدیگر مرتبط دانست و هدف گروه پژوهشی حکمرانی در عصر دیجیتال را برقراری پیوند میان این دو رویکرد دانست. شهاب‌الدین شاه‌ابراهیمی، کمیل شاه‌حسینی و احمد رونقی‌خامنه از اعضاء هسته ۵۲ رویکرد این گروه را در نگاه به مسائل سیاستگذاری فناوری‌های نوظهور حوزه‌ی ICT تبیین کردند.  به بیان ایشان، ضمن ورود فناوری‌های تحول‌افرین حوزه‌ی ICT به مرزهای حاکمیت ملّی کشورها، دغدغه‌ای اساسی شکل می‌گیرد. این دغدغه که امروزه جهانی به‌شمار می‌رود؛ ناظر به نحوه‌ی برخورد حکمران با فناوری‌های انقلابی و بهره‌مندان از آن است. در این رهگذر حکمران با ورود فناوری انقلابی به قلمرو حاکمیت خویش و اقبال کارآفرینان و مردم به آن، احساس خطر کرده و به نوعی تلاش می‌کند با روش‌های گوناگون به تنظیم‌گری این فناوری‌ها پرداخته یا در شرایطی خاص به تحریم آن اقدام نماید؛ تا بدین‌وسیله ملاحظات حاکمیتی و دغدغه‌ی حفظ نظم موجود را اعمال نماید. در این میان، حساسیت این مواجهه و آثار آن در کشورهایی که فناوری‌های نوظهور ICT در آن‌ها وارداتی محسوب می‌شود، بیشتر است.

ایشان افزودند ایده‌ی شکل‌گیری هسته‌ی ۵۲ سومین دوره‌ از طرح شهید احمدی‌روشن بنیاد ملی نخبگان به سرپرستی دکتر حسین میرزاپور، راهبر حوزه‌ی تخصصی حکمرانی در عصر دیجیتال در اندیشکده حکمرانی شریف، پرورش زاویه‌ی نگاهی جدید به حلّ تعارض میان حکمران و بهره‌مندان فناوری‌های نوظهور حوزه‌ی فاوا بود. در این چارچوب رویکردی، بازیگران متعددی حضور دارند. مهندسان، عموما کسانی هستند که دغدغه فناوری دارند و به فناوری­های نوین از منظر چگونگی عملکرد آن می­نگرند. گروه دوم، کارآفرینان اقتصادی و صاحبان کسب­وکار هستند که به­دنبال استفاده از فناوری­ها برای گرفتن سهم از بازار هستند و در این راستا، مهندسان را به استخدام درمی­آورند. بنابراین، این گروه به فناوری­ها از منظر خلق ارزش و کسب درآمد، توجه می­کنند. گروه دیگر که از منظری متفاوت به ورود فناوری­های جدید توجه می­کنند، حکمرانان هستند. این گروه، عموما دغدغه امنیت، قدرت و استقلال کشور را در سر دارند و به­خاطر داشتن چنین نگاهی، زمانی که فناوری­های نوین را تهدیدی برای امنیت و استقلال کشور تلقی کنند، مانع فعالیت کارآفرینان خواهند شد. در چنین شرایطی، کارآفرینان سیاسی مهم­ترین نقش را ایفا خواهند کرد. این گروه به­دنبال مصالحه بوده و در پی آن هستند که تهدیدهای احتمالی را به فرصت تبدیل کنند. تبدیل کردن تهدیدها به فرصت، هم­چنین نیازمند همراه کردن مردم و جامعه است. بنابراین، کارآفرینان اجتماعی یعنی نمایندگانی از مردم که در میان آنها از اعتبار بالایی برخوردار باشند، نقش مهمی را در این زمینه، ایفا خواهند کرد.

پس از این گفت و شنود، آقای مهندس سلیمانی به تبیین چرایی وجود سازمان فناوری اطلاعات ایران و وظایف زیرمجموعه‌ی این نهاد پرداخت. به تعبیر ایشان، قانون برای سازمان فناوری اطلاعات ایران وظیفه‌ای توسعه‌ای پیش‌بینی کرده است؛ فلذا، این سازمان برای طرح‌هایی سرمایه‌گذاری و هدف‌گذاری می‌کند که کمتر بخش‌ خصوصی به سمت آن می‌رود و توسعه‌ی این حوزه‌ها نیازمند پشتیبانی اولیه از سوی دولت است. حوزه‌ی تخصصی محتوای کودک و تنظیم‌گری محتوای آن از جمله‌ی چنین حوزه‌هاست. طرح‌های حمایتی از نوآوران و کارآفرینان فاوا نیز از جمله دیگر فعالیت‌های مهم این سازمان مهم و اثرگذار حوزه‌ی ICT کشور است. علاوه بر این، ایشان نهادهای حاکمیتی را تشنه‌ی بهره‌مندی از توانمندی مراکز پژوهشی دانست و عنوان کرد سازمان فناوری اطلاعات ایران نیز از این قاعده مستثنا نبوده و پروژه‌های متعددی را با دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی با هدف حلّ مسائل واقعی حوزه‌ی فاوا پیش برده و می‌برد. پایان‌بخش این جلسه، ارائه‌ی آقای مهندس سلیمانی با موضوع پیشنهادهایی برای بهبود خدمات ارزش افزوده (VAS) و پیامک‌های انبوه مبتنی بر بستر تلفن همراه بود.