بررسی پیامدهای جنگ ۲۰۲۵ و حمله پهلگام

نشست “تنش و همکاری: بررسی پیامدهای جنگ ۲۰۲۵ و حمله پهلگام” به میزبانی گروه بین الملل اندیشکده حکمرانی شریف برگزار شد؛

دکتر عایشه جلال، استاد تاریخ در دانشگاه تافتس آمریکا از میهمانان این نشست برخط گفت:
مردم کشمیر خواهان حق تعیین سرنوشت هستند، اما جهان این موضوع را یا از منظر هند می‌بیند یا از دیدگاه پاکستان، و هر دو نیز با نگاهی مذهبی؛ در حالی‌که این مسئله بیشتر استراتژیک است (به‌ویژه نزاع بر سر منابع مشترک آب) تا مذهبی.
در ماجرای پهلگام، هند بدون ارائه هیچ‌گونه مدرکی پاکستان را مقصر دانست؛ در حالی که هنوز مهاجمان شناسایی یا بازداشت نشده‌اند. پاکستان پیشنهاد تحقیق بی‌طرفانه داد، اما هند پاسخی نداد. رفتار هند در مورد تعلیق قرارداد آب‌های سند غیراخلاقی و غیرقابل توجیه بود. این مسئله در قلب بحران قرار دارد.
مردم کشمیر مانند زندانیان در دست هند نگه داشته شده‌اند. کسانی که هند آن‌ها را تروریست می‌نامد، از دید دیگران مبارزان آزادی‌خواه هستند. زمان آن فرارسیده که فراتر از مقصر دانستن طرف مقابل حرکت کنیم. نهادهای سیاسی در هر دو کشور ترجیح می‌دهند منازعه کشمیر را به دلایل سیاسی و انتخاباتی در وضعیت انجماد نگه دارند، چرا که اقتصاد سیاسی جنگ سودآورتر از اقتصاد سیاسی صلح است. با برچسب زدن تروریست به یکدیگر نمی‌توان به راه‌حل رسید. هم در هند و هم در پاکستان، عناصر تروریستی حضور دارند و هر دو کشور باید این مسئله را جدی بگیرند.

دکتر پاوان چوراسیا، پژوهشگر بنیاد هند نیز در این نشست بیان داشت:
مسئله هند و پاکستان پیچیده است، اما مشکل اصلی، تروریسم فرامرزی است. باید بین تروریست خوب و بد تفاوت قائل شویم. آنچه در کشمیر جریان دارد، صرفاً نتیجه اقدامات سازمان اطلاعات نظامی پاکستان (ISI) و نهادهای حکومتی این کشور است، نه مبارزه آزادی‌خواهانه.
لغو ماده ۳۷۰ عامل افزایش تنش‌ها نبود؛ بلکه برعکس، باعث شکوفایی بیشتر و افزایش مشارکت مردم در انتخابات شد.
هر زمان که تلاش کردیم با پاکستان گفت‌وگو کنیم، از پشت خنجر خوردیم. از سوی دیگر، در پاکستان نمی‌دانیم باید با چه کسی مذاکره کنیم، چون دولت رسمی، نهاد اصلی و صاحب قدرت نیست؛ بلکه ارتش است که اداره امور را در دست دارد.

امین نورافکن پژوهشگر ارشد گروه بین الملل اندیشکده حکمرانی شریف دبیری این نشست را بر عهده داشت.