بایدن به راحتی می توانست اجازه صادرات نفت ایران را امضا کند

حجت الله غنیمی فرد مشاور سابق دبیر کل اوپک در نشست «تحولات اخیر بازارهای انرژی و نگاهی کوتاه به آینده» که در محل اندیشکده حکمرانی شریف برگزار شد، با اشاره به اینکه ۵۵ روز پس از آغاز سال نوی میلادی اتفاقی افتاد که در بازار نفت سابقه نداشت، توضیح داد: در روز بیست و چهارم فوریه جنگ روسیه با اوکراین آغاز شد و این تحولات بازارهای انرژی را نه تنها در نفت و گاز بلکه در بازار زغال‌سنگ هم رقم زد حتی در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر هم تاثیرگذار بود.

وی افزود: با افزایش هزینه جهانی خدمات که پیشتر در بحران‌های نفتی مشابه آن را نداشتیم، شاهد آن بودیم که قیمت نفت، گاز و حتی LNG در کمتر از یک ماه حدود ۳۰ درصد افزایش یافت.

رییس سابق دپارتمان مطالعات نفت اوپک با اشاره به نقش سازمان اوپک در تحولات نفتی و با نگاهی به گذشته عنوان کرد:‌ اوپک در بحران نفتی دهه ۷۰ نقشی نداشت و تحریم نفتی کشورهای غربی به دلیل رابطه با اسراییل از سوی کشورهای عربی اتفاق افتاد و مسائلی که پس از آن در رابطه با نقش اوپک در این باره مطرح شد چندان دقیق نیست.

وی با بیان اینکه سازمان بین‌المللی انرژی IEA دقیقا ۱۴ سال پس از اوپک شکل گرفت، تصریح کرد: در واقع نقش سازمان بین‌المللی انرژی این بود که در زمان بحران عرضه ورود کند و در آن زمان تنها کشورهای OECD عضور این سازمان بودند و سایر اعضایی که بعدتر به این سازمان پیوستند تنها اعضای همکار یا اعضای مرتبط هستند.

غنیمی فرد بیان کرد: سازمان اوپک پلاس هم از سال ۲۰۱۸ شکل گرفت که مجموعه‌ای از شرکت‌های غیراوپک هم عضو آن هستند اما تصمیماتی که در اوپک پلاس گرفته می‌شود با تایید نهایی اوپک به نتیجه می‌رسد.

مشاور سابق دبیر کل اوپک با اشاره به جنگ روسیه و اوکراین توضیح داد: درست ۱۰۴ پس از جنگ، بحران به وجود آمده منطقه خود را گسترده‌تر می‌کند و این مساله از منظر بازارهای انرژی مهم است. اگرچه روسیه و اوکراین دو کشوری هستند که از لحاظ جمعیت، وسعت و امکانات اقتصادی با یکدیگر قابل قیاس نیستند اما بحران ایجاد شده به یک اندازه بر آنها تاثیرگذار است.

عضو هیات علمی دانشگاه صنعت نفت بیان کرد: برخی تحلیل‌ها بیانگر آن است که آمریکا به نوعی مقابله نظامی با روسیه را توسط اوکراین برون سپاری کرد و اوکراین که عضویت در ناتو و اتحادیه اروپا را دنبال می‌کرد به این باور رسید که از این طریق می‌تواند به خواسته‌های خود دست یابد.

وی ادامه داد: روسیه در منطقه بحران یا با علم و یا با کم توجهی ضربات اقتصادی غیرقابل جبرانی دریافت خواهد کرد. هزینه این جنگ برای اوکراین فارغ از خسارت به شهرها و کارخانه‌های ویران شده، ۱۵ میلیون آواره است.

غنیمی فرد تصریح کرد: با شرایط ایجاد شده اگرچه نمی‌توان با قطعیت سخن گفت اما قیمت نفت در کوتاه مدت کاهش نخواهد یافت چرا که عرضه و تقاضا تغییری نداشته و این تنها عوامل روانی است که بازار را این چنین آشفته کرده است.

وی با اشاره به اینکه پیش از بحران قیمت بنزین در اروپا حدود ۷۰ سنت بوده است، تاکید کرد: با تاثیرپذیری روانی از شرایط ایجاد شده قیمت بنزین اکنون به یک دلار و ۲۰ سنت رسیده و این چیزی به غیر از تبعات جنگ نیست.

مشاور سابق دبیر کل اوپک با بیان اینکه حتی در این شرایط عرضه نفت کاهش نخواهد یافت، عنوان کرد: روسیه حاضر نیست با قطع عرضه، بازارهای صادراتی خود را از دست بدهد، اگرچه در این میان کشورهای بزرگ هم ذخایر استراتژیک خود را آزاد کردند اما این تاثیری بر قیمت نفت نداشته است.

وی تاکید کرد: در چنین شرایطی این تنها قیمت نفت نیست که به روند صعودی خود ادامه می‌دهد بلکه قیمت گاز هم افزایشی خواهد ماند و حتی قیمت بنزین هم که اگر پیشتر در آمریکا به بالای ۱ دلار می‌رسید اعتراضاتی به دنبال داشت، اکنون به بیش از ۴ دلار رسیده است.

غنیمی فرد با اشاره به اینکه کاهش قیمت نفت و فرآورده‌های نفتی از سیاست‌های این سیاست‌گذاران نیست، تصریح کرد: قیمت برق هم از سال گذشته در اروپا و حتی چین به شدت افزایش یافته و این مساله حتی بر قیمت مواد غذایی و سبزیجات هم تاثیرگذار بوده است.

این استاد دانشگاه تاکید کرد: اینجاست که به خوبی می‌توان مشاهده کرد رکود اقتصادی در راه است و این رکود می‌تواند منجر به مشکلات و ناآرامی‌های اجتماعی شود و می‌توان به صراحت گفت که افزون بر این موارد در میان مدت خسارت اقتصادی و انسانی جنگ روسیه و اوکراین روز به روز بیشتر خواهد شد.

غنیمی فرد در پاسخ به سوال اقتصادآنلاین درباره اینکه آیا پیش بینی بلومبرگ از آزادسازی صادرات نفت ایران حتی در صورت عدم احیای برجام شدنی است یا خیر؟ عنوان کرد: توافق برجام ارتباطی با صادرات نفتی نداشته و ممنوعیت صادرات نفت ایران بخشی از دستورات اجرایی دونالد ترامپ در دوران ریاست جمهوری وی بوده است.

وی همچنین تصریح کرد: همانطور که بایدن با ورود به کاخ سفید بلافاصله فرمان‌های اجرایی ترامپ را در خصوص توافق آب و هوایی پاریس و نیز فرمان مهاجرتی وی را لغو کرد به همان راحتی می‌توانست اجازه صادرات نفت ایران را هم به امضا برساند اما به نظر می‌رسد این مساله به این وضوح در دستور کار آنها قرار ندارد.

این گزارش را در اقتصاد آنلاین بخوانید.