آزمایشگاه داده و حکمرانی
بهدنبال بحران مالی سال ۲۰۰۸، مقررات و تنظیمگری در بخش مالی با نرخ فزایندهای افزایش یافت. همچنین در این دوران شاهد افزایش اختلال در استفاده از فناوری در بخش مالی بودیم. موفقیتها در حوزه فناوری، تعداد شرکتهای فعال در حوزه فناوریهای مالی (Fintech) که محصولات فناوری محور را برای بهبود تجربه مشتری و تعامل آنها با موسسات مالی ایجاد میکنند، افزایش داده است. اتکا به دادههای مشتریان برای تولید محصولات دیجیتالی، نگرانیهایی را در بین نهادهای تنظیمگری ایجاد کرده است. این نهادها خواهان ایجاد قوانین و مقررات بیشتری در مورد حریم خصوصی و محافظت از دادهها هستند. همراهی بیشتر قوانین و اقدامات تنظیمگرانه با بخشی متکی به فناوری، نیاز به فناوریهای تنظیمیار را بهوجود آورد.
در گستره ادبیات این حوزه، دو دیدگاه اصلی درباره انقلاب فناوریهای تنظیمیار وجود دارد. در دیدگاه اول فناوریهای تنظیمیار منحصرا نتیجه بحران مالی سال ۲۰۰۸ و سونامی تنظیمگری ناشی از آن است. در دیدگاه دوم، فناوریهای تنظیمیار فقط یک افزونه برای FinTech است که با تقاضای روزافزون دیجیتالی کردن تنظیمگری همراه شده است. توضیحات ارائه شده توسط این دو دیدگاه بهتنهایی نمیتواند بهصورت جامع پدیده فناوریهای تنظیمیار را توضیح دهد. همچنین این یک امر بدیهی است که انقلاب فناوریهای تنظیمیار نتیجه تعدادی از نیروهای گسترده و قدرتمند است. بنابراین در ادامه به دلایل اصلی پیدایش فناوریهای تنظیمیار میپردازیم.هفت دلیل اصلی پیدایش و تکامل فناوریهای تنظیمیار عبارتاند از:
۱- سونامی تنظیمگری
محیط تنظیمگری بعد از بحران مالی سال ۲۰۰۸ بهطور مداوم درحال گسترش بوده است. تقاضا نیز برای مقررات جدید از طرف مردم، دولت و تنظیمگران رو به افزایش بوده است. این تقاضای روزافزون باعث گسترش وسیع و سریع در دامنه و پیچیدگی محیطهای تنظیمگری شده است. فناوریهای تنظیمیار به تعامل موثر با این چالشها کمک میکند.
۲- فناوری
تحولات فناوری یکی دیگر از دلایل اصلی انقلاب فناوریهای تنظیمیار است. این یک امر بدیهی است که تحولات فناوری روشها و فرصتهای جدیدی را برای مقابله با چالشهای تنظیمگری ممکن میسازد. بنابراین ایدههای جدید و هیجانانگیز کسبوکار توسط کارآفرینان مطرح میشود که برای تنظیمگری آنها فناوریهای تنظیمیار یک پاسخ مناسب است.
۳- فناوریهای مالی (FinTech)
همانطور که فوربس بیان کرده است، انقلاب FinTech نوآوریهای بسیاری را بهوجود آورده است. این موج نوآوریها در فضای کسبوکار منجر به تقاضایی شدید برای راهکارهای فناوریهای تنظیمیار شده است. بسیاری از نوآوریهای FinTech برای اثرگذاری موثر و بهرهور بر کارها نیاز به ادغام با تنظیمگریهای دیجیتال را دارند.
۴- استانداردهای جدید
PSD2، بانکداری باز، اقتصاد درحال ظهور APIها و رایانش ابری بهعنوان فقط چند مورد از فناوریهای جدیدی هستند که ارائهدهندگان خدمات مالی برای تجارت خود به استفاده از آنها تمایل دارند. گاهی اوقات راهکارهای توسعهیافته توسط فناوریهای تنظیمیار پاسخی برای تنظیمگری این پیشرفتها هستند. حتی در مواردی وجود راهکارهای ارائه شده توسط فناوریهای تنظیمیار هستند که امکان تحقق برخی کسبوکارها را ممکن میسازند.
۵- عادات دیجیتال
مشتریان خواستار خدمات و محصولاتی هستند که مطابق با عادت روزافزون دیجیتالی آنها باشد. محصولات و خدمات باید در دستگاههای تلفن همراه قابلدسترسی باشند و ارتباطات باید از طریق کانالهای دیجیتال صورت گیرد. در این فضای تجارت که با تقاضای روزافزون خدمات دیجیتالی مواجه است، راهکارهای فناوریهای تنظیمیار به سازگار بودن کسبوکارها با فضای تنظیمگری کمک میکنند.
۶- رقابت
بهکارگیری هوشمند فناوریهای جدید توسط بازیگران جدید یک چالش در کل خدمات مالی است. این چالش هماکنون پیش روی ماست و در آینده نیز خواهد بود. برخی از فعالان جدید این بازار، شرکتهای فناوری در سایر حوزهها هستند، چراکه آنها پتانسیل فناوریهای تنظیمیار را میفهمند و با فوریت وارد این حوزهها میشوند. بنابراین ما با رشد قابل توجهی در بازیگران حوزه مواجه هستیم که نیاز به فناوریهای تنظیمیار را افزایش میدهد.
۷- بهرهوری هزینه
با افزایش حساسیت به هزینه، فناوریهای تنظیمیار به افزایش بهرهوری و کارآیی کمک میکنند. درحالیکه بهعنوان یک اثر جانبی مطلوب، قابلیت ردیابی و ممیزی را نیز بهبود میبخشند.
تنظیمگری یکی از چند سرویسی است که بهتازگی با فناوری همراه شده است. درحالیکه تعریف فناوریهای تنظیمیار برای افراد مختلف دارای معانی مختلفی است، مطمئنا فناوریهای تنظیمیار با افزایش پیچیدگیها و افزایش هزینههای تنظیمگری توجه زیادی را به خود جلب کرده است. در ادامه پنج مورد از رایجترین تعاریف فناوریهای تنظیمیار را ارائه میدهیم و به بحث و گفتوگو میپردازیم تا بهوضوح بیان کنیم که فناوریهای تنظیمیار چیست؟
رگتک چیست؟
در این قسمت به پرکاربردترین و بیان مشترک در تعاریف فناوریهای تنظیمیار(رگتک) میپردازیم. برخی از این تعاریف میتواند مخصوص اهداف خاصی باشد. این اعتقاد که فناوریهای تنظیمیار لزوما در مورد رایانش ابری یا SaaS است، یک فرضیه نادرست است. اگرچه این مسائل برای بسیاری از شرکتهای فناوریهای تنظیمیار مهم است. آنچه در روح تمام تعاریف فناوریهای تنظیمیار دیده میشود، این ایده است که فناوریهای تنظیمیار ابزاری برای استفاده از فناوریهای جدید جهت رفع چالشهای تنظیمگری است. میتوان این گزاره را مطرح کرد که فناوریهای تنظیمیار در مورد ابزارهای دیجیتالی موردنیاز برای مدیریت پیچیدگی فضای تنظیمگری بهوجود آمده است. به همین دلیل ما موکدا به تعریف
FCA) Financial Conduct Authority) اشاره میکنیم:
فناوریهای تنظیمیار بر فناوریهای جدید و توسعه یافته بر بستر دیجیتال اطلاق میشود، که به کسبوکارها در راستای غلبه بر چالشهای تنظیمگری در خدمات مالی کمک میکند.
باید توجه داشت که موضوع رایج این است که فناوریهای تنظیمیار نهتنها پیرامون انطباق با تنظیمگری، بلکه در مورد کارآیی و بهرهوری نیز تعریف میشود. البته فناوریهای تنظیمیار در مورد تسلط بر مقررات پیچیده و بازیابی مجدد توانایی کسبوکارها در کنترل بر انطباق با مقررات است. اما ما همچنین معتقدیم که یکی از تاثیرات ماندگار فناوریهای تنظیمیار، آزادسازی منابع و اجازه دادن به شرکتها برای توسعه مجدد کسبوکار خواهد بود.
نقش کلیدی فضای ابری در ایجاد انطباق با مقررات
گسترش فناوریهای تنظیمیار در فضای ابری درحال سرعت گرفتن است. خدمات مبتکرانه مبتنی بر فضای ابری درحال شکلگیری هستند. این پدیده بهدلیل جایگاه مستحکم اکوسیستم فناوریهای تنظیمیار در چشمانداز انطباق با الزامات رخ داده است. بهدلیل تغییر شکل بیوقفه در عملیات انطباق با مقررات، موانع سازگاری با فناوری درحال فروپاشی هستند. بهعنوانمثال میتوان به اشتراکگذاری دادهها، بازرسیهای دائمی و بیدرنگ، راهکارهای سفارشی برای انطباق بهعنوان سرویس اشاره کرد. GDPR برای کشورها و کسبوکارهایی که تحت نظارت اتحادیه اروپا فعالیت میکنند یک الزام اساسی است. شرکتها و متخصصان نظارتشده توسط GDPR بهدنبال راههایی برای سازگاری با قوانین مربوط به حفاظت از دادهها و راههای اجرای آن هستند. جنبهای مهم از این دستاورد طراحی سامانههای سازمانی برای رعایت خودکار با استفاده از مدلهای SaaS API است.
تحول بیوقفه در مقررات دیجیتال
اصلاحات مداوم مقررات و دستورالعملهایی که بهصورت متن ارائهشدهاند (حتی مواردی چون MiFID II، GDPR، AML، FinSA یا FinIA) برای باتجربهترین متخصصان ممکن است دلهرهآور باشد. فناوریهای تنظیمیار با تبدیل کتابچههای راهنمای متنی به دادههای مقرراتی قدرتمند دیجیتالی و پرداختن به تمام جزئیات آنها بهعنوان یک تسهیلکننده قدرتمند ظاهر میشود. از این گذشته، استفاده از «انطباق بهوسیله طراحی» فرهنگ انطباق با الزامات را تقویت میکند. برنامههای مربوط به انطباق با الزامات، برای نظارت، کنترل و تولید گزارش یکپارچه طراحی میشوند. این کار با مسدود کردن یا تصویب اقدامات (براساس قانون)، از پاسخ سازمانی به سیاستهای هوشمند پشتیبانی میکند. بهعنوان یک «لایه انطباق»، چنین قوانینی رعایت مقررات داخلی را برای انواع مختلف تجارت، صنایع، جغرافیا و سایر قوانین تضمین میکند. خودکارسازی در فرآیندهای انطباق، خطرات خطای انسانی را به حداقل میرساند، هزینههای عملیاتی و کنترلهای تنظیمگری را کاهش میدهد و بهوسیله یک سیستم پایدار انطباق با الزامات و چابکسازی سازمانی، از مجازاتهای احتمالی جلوگیری میکند. آندریاس استروسل، مهندس تنظیم مقررات Apiax میگوید، این در مورد «آزاد کردن پتانسیل مجموعههای مقررات دیجیتال تنظیمگری و کاربردیسازی در کار روزانه است».
سازگاری گسترده فناوریهای تنظیمیار با پارادایم تنظیمگران
با افزایش فشار تنظیمگری، سازمانها و تنظیمگران بهطور مشابه تلاش میکنند تا تفسیر خود را از دامنه وسیع برنامههای تجاری ارائه کنند. در یکسال گذشته، شاهد ابهامات قابلتوجهی در سطح صنعت مالی بودهایم، زیرا خود تنظیمگران تلاش کردهاند در مورد قوانین خود مشاوره دهند. بنابراین ما از تنظیم گران انتظار داریم که از فناوریهای تنظیمیار برای دیجیتالی کردن و رمزگشایی مقررات پیچیده و طولانی استفاده کند. قابلیتهای پیشرفته فناوریهای تنظیمیار میتواند خطرات خاص موردی را ارزیابی کرده و بانکهای اطلاعاتی جهانی را در سطوح مختلف تعامل (از جمله در هنگام ایجاد روابط تجاری جدید و بازرسیها در برابر پولشویی در تجارت) در اختیار کاربران قرار دهد. فناوریهای تنظیمیار بهعنوان راهحل نهایی برای تسهیل در انطباق با الزامات، با حداقل هزینه و حداکثر بهرهوری عملیاتی، بهعنوان راهحل نهایی ظهور مییابد. دلیل این امر سازگاری گسترده فناوریهای تنظیمیار با پارادایم تنظیمگران است.
منتشر شده در روزنامه دنیای اقتصاد در تاریخ دوم مهرماه ۱۳۹۹