با توجه به سرعت تحولات افغانستان در روزهای اخیر و فقدان درک و شناخت کافی از این تحولات، نشست وبیناری «بررسی تحولات افغانستان و چالش ها و فرصت های آن برای جمهوری اسلامی ایران» روز چهارشنبه ۲۷ مرداد با حضور آقای دکتر محمد صالح مصلح (استاد دانشگاه و رئیس دفتر والی بلخ) و آقای دکتر ابوالفضل ظهره وند (سفیر اسبق ایران در افغانستان) در «اندیشکده حکمرانی شریف» برگزار شد.
آقای دکتر مصلح در رابطه با علت پیشروی سریع طالبان و عدم مقامت در برابر این جریان، ضعف و اهمال دولت آقای اشرف غنی را مهمترین عامل دانستند که نه تنها از ایجاد ساختارهای دفاعی کارآمد در برابر طالبان ناتوان ماند بلکه مردم را برای هرگونه مقاومتی در برابر طالبان بی انگیزه کرد.
در رابطه با تغییر ماهیت طالبان نسبت به ۲۰ سال گذشته و ادعاهایی که رهبران این گروه در این زمینه دارند، دکتر مصلح معتقد است که این ادعا با واقعیت چندان مطابق نیست و طالبان هنوز رفتارهایی مانند ۲۰ سال پیش در برخی ولایات و شهرهای کوچک دارند و ماهیت آن ها تغییر چندانی نکرده است.
به اعتقاد آقای دکتر مصلح، در صورتی که طالبان تصمیم بگیرد در چارچوب ادعاهایی که در روزهای اخیر مطرح کرده رفتار کند و به مردم و فرایندهای دموکراتیک احترام بگذارد، استقبال از جریان مقاومت علیه طالبان کمتر خواهد بود اما اگر از این شعارها فاصله بگیرد و به سمت رویکردهای گذشته خود متمایل شود، استقبال از جریان های مختلف مقاومت علیه طالبان و داعش افزایش خواهد یافت و افغانستان بار دیگر شاهد جنگ و ناآارمی داخلی خواهد بود. او ضمن اشاره به این مساله که جریان های مقاومت در داخل افغانستان از عدم حمایت ایران از آن ها ناراضی هستند، خواستار مداخله و نقش آفرینی بیشتر جمهوری اسلامی ایران در افغانستان شد.
آقای دکتر ظهره وند نیز با اشاره به اینکه بازیگر اصلی و تعیین کننده در تحولات افغانستان، پاکستان است معتقد است که این کشور توانسته است به خوبی آمریکا و حتی چین و روسیه را با نقشه های خود در افغانستان همراه کند. او طالبان را صرفا ابزاری در دست پاکستان و آمریکا دانست که ماهیت آن نسبت به گذشته تغییر چندانی نکرده است.
سفیر اسبق ایران در افغانستان با انتقاد از عملکرد منفعلانه دولت قبل نسبت به تحولات افغانستان و تبعیت از آمریکا در این زمینه، بر لزوم توجه بیشتر به مساله افغانستان و حضور فعالانه و آگاهانه جمهوری اسلامی ایران در این حوزه تاکید کرد. زیرا به گفته وی ایران برای مردم افغانستان نوعی مرجعیت دارد و آن ها از اقدامات و ابتکارات جمهوری اسلامی ایران استقبال خواهند کرد.