بانک مرکزی در گذر زمان: از بانکدار دولت تا عصر دیجیتال

بانک مرکزی در گذر زمان: از بانکدار دولت تا عصر دیجیتال


تنظیم گری , گزارش , گزارش سیاستی
حوزه سیاستی : تنظیم‌گری
ناشر : اندیشکده حکمرانی شریف
سال نشر : 1404/06/23



گزارش «بررسی سیر تطور و کارکردهای بانک مرکزی در ادبیات اقتصادی؛ آموزه‌هایی برای بانکداری مرکزی در ایران» منتشر شد.
بانک مرکزی به عنوان نهادی کلیدی در نظام اقتصادی، از زمان تأسیس ریکس بانک سوئد در قرن هفدهم از بانکداری دولت به سمت سیاستگذاری پولی مدرن و حفظ ثبات مالی تحول یافته است.
این گزارش که به همت گروه تنظیم‌گری اندیشکده حکمرانی شریف تدوین شده است، با بررسی سیر تطور تاریخی بانک‌های مرکزی در جهان و ایران و همچنین تحلیل کارکردهای اصلی آن‌ها نشان می‌دهد که دستیابی به اهداف ثبات پولی (کنترل تورم) و ثبات مالی (سلامت نهادهای مالی) پیش‌نیاز رشد اقتصادی پایدار است.
کارکردهای بانک مرکزی فراتر از سیاستگذاری پولی، شامل نظارت و تنظیم‌گری بر شبکه بانکی برای جلوگیری از ریسک‌های سیستمی، نقش قرض‌دهنده نهایی در بحران‌ها برای تأمین نقدینگی اضطراری، بانکداری دولت جهت مدیریت بدهی‌های عمومی و تنظیم‌گری ارزهای خارجی به منظور حفظ ارزش پول ملی است؛ این کارکردها با همگرایی، نه تنها تورم را کنترل می‌کنند بلکه از بحران‌های مالی مانند رکود بزرگ یا بحران ۲۰۰۸ جلوگیری کرده و رفاه اقتصادی را تضمین می‌نمایند.
از سویی دیگر، نظارت و تنظیم‌گری نظام پرداخت توسط بانک مرکزی، ستون فقرات اقتصاد دیجیتال مدرن است که با مدیریت تراکنش‌های الکترونیکی، تسویه حساب‌ها و سیستم‌های پرداخت، زمینه ایفای نقش مناسب بانک مرکزی در سیاستگذاری پولی و تنظیم‌گری شبکه بانکی را فراهم می‌کند.

متن کامل گزارش را از لینک دریافت کنید