نفت و گاز به‌عنوان موتور فرآیند مدرنیزاسیون و رشد، همواره محور تمرکز و حساسیت دولت‌ها بوده است و دولت‌ها بسته به تفاوت شرایط داخلی و بین‌المللی کشورها در ارتباط با دسترسی به این منابع، سیاست‌های متفاوتی را به‌منظور ایجاد حداکثر رفاه عمومی اتخاذ کرده‌اند. در ایران نیز با توجه به حجم عظیم ذخایر نفت و گاز، سهم بالا در درآمدهای دولت و موقعیت خاص ژئوپلیتیک ایران، این منابع اهمیت دوچندانی یافته‌اند. اما علیرغم این اهمیت ویژه بخش نفت و گاز، امروزه این بخش با مشکلات متنوعی مانند تولید غیر صیانتی از میادین، عدم رشد تکنولوژی، کمبود منابع مالی برای توسعه میادین مشترک و… روبروست که وقوع هم‌زمان آن‌ها و عدم بهبود شرایط به‌اندازه کافی نشان از وجود مشکلات و ایرادات ساختاری در این بخش دارد. برای بررسی نظام حکمرانی صنعت نفت و گاز ایران در قبل از انقلاب اسلامی به‌صورت تاریخی پارادایم‌ها، سیاست‌ها، نهادها و ابزارهای سیاستی بررسی شده‌اند. مسیر رشد شرکت ملی نفت به‌صورت تاریخی با قانون ملی شدن صنعت نفت، قانون نفت ۱۳۳۶، قرارداد کنسرسیوم، قراردادهای مشارکت در تولید خارج از محدوده کنسرسیوم، جوینت ونچر، فروش نفت و سرمایه‌گذاری در کشورهای دیگر بررسی شده است. نقش شاه، منوچهر اقبال و فلاح به‌عنوان بازیگران اصلی حکمرانی صنعت نفت ایران، جلسات شورای عالی اقتصاد و تغییرات اساسنامه شرکت ملی نفت ازجمله موارد بررسی شده در این گزارش است. درنهایت دوران ۱۳۵۳ به بعد با وقوع شک نفتی، تغییر مدل قراردادی به خدماتی، عقد قرارداد اسکو، تأسیس شرکت ملی گاز و پتروشیمی نیز شرح داده است.
با توجه به ملاحظات و تعهدات حرفه‌ای اندیشکده، در صورت تمایل به مطالعه نسخه چاپ‌شده گزارش، لطفاً فرم درخواست را تکمیل کرده، پس از بررسی و اعلام در زمان مقرر به اندیشکده مراجعه نمایید.
دوازدهمین جلسه از اولین دوره نشست‌های تخصصی سیاست‌گذاری عمومی با رویکرد رفتاری
/۰ دیدگاه /در اقتصاد رفتاری, ویدئو جلسات سیاست‌گذاری عومی /توسط مدیر سایتیازدهمین جلسه از اولین دوره نشست‌های تخصصی سیاست‌گذاری عمومی با رویکرد رفتاری
/۰ دیدگاه /در اقتصاد رفتاری, ویدئو جلسات سیاست‌گذاری عومی /توسط مدیر سایتدهمین جلسه از اولین دوره نشست‌های تخصصی سیاست‌گذاری عمومی با رویکرد رفتاری
/۰ دیدگاه /در اقتصاد رفتاری, ویدئو جلسات سیاست‌گذاری عومی /توسط مدیر سایتنهمین جلسه از اولین دوره نشست‌های تخصصی سیاست‌گذاری عمومی با رویکرد رفتاری
/۰ دیدگاه /در اقتصاد رفتاری, ویدئو جلسات سیاست‌گذاری عومی /توسط مدیر سایتهشتمین جلسه از اولین دوره نشست‌های تخصصی سیاست‌گذاری عمومی با رویکرد رفتاری
/۰ دیدگاه /در اقتصاد رفتاری, ویدئو جلسات سیاست‌گذاری عومی /توسط مدیر سایتهفتمین جلسه از اولین دوره نشست‌های تخصصی سیاست‌گذاری عمومی با رویکرد رفتاری
/۰ دیدگاه /در اقتصاد رفتاری, ویدئو جلسات سیاست‌گذاری عومی /توسط مدیر سایتششمین جلسه از اولین دوره نشست‌های تخصصی سیاست‌گذاری عمومی با رویکرد رفتاری
/۰ دیدگاه /در اقتصاد رفتاری, ویدئو جلسات سیاست‌گذاری عومی /توسط مدیر سایتپنجمین جلسه از اولین دوره نشست‌های تخصصی سیاست‌گذاری عمومی با رویکرد رفتاری
/۰ دیدگاه /در اقتصاد رفتاری, ویدئو جلسات سیاست‌گذاری عومی /توسط مدیر سایتچهارمین جلسه از اولین دوره نشست‌های تخصصی سیاست‌گذاری عمومی با رویکرد رفتاری
/۰ دیدگاه /در اقتصاد رفتاری, ویدئو جلسات سیاست‌گذاری عومی /توسط مدیر سایتسومین جلسه از اولین دوره نشست‌های تخصصی سیاست‌گذاری عمومی با رویکرد رفتاری
/۰ دیدگاه /در اقتصاد رفتاری, ویدئو جلسات سیاست‌گذاری عومی /توسط مدیر سایتدومین جلسه از اولین دوره نشست‌های تخصصی سیاست‌گذاری عمومی با رویکرد رفتاری
/۰ دیدگاه /در اقتصاد رفتاری, ویدئو جلسات سیاست‌گذاری عومی /توسط مدیر سایتاولین جلسه از اولین دوره نشست‌های تخصصی سیاست‌گذاری عمومی با رویکرد رفتاری
/۰ دیدگاه /در اقتصاد رفتاری, ویدئو جلسات سیاست‌گذاری عومی /توسط مدیر سایتتقدیر رئیس کمیسیون ویژه اصل ۴۴ قانون اساسی مجلس شورای اسلامی از اندیشکده مطالعات حاکمیت و سیاست‌گذاری
/۰ دیدگاه /در تیتر اصلی, خبر /توسط مدیر سایتدر راستای نقش مؤثر گروه مطالعات اقتصادی اندیشکده مطالعات حاکمیت و سیاست‌گذاری در تدوین و پشتیبانی علمی طرح اصلاح قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی در مجلس شورای اسلامی، دکتر حمیدرضا فولادگر، رئیس کمیسیون ویژه اصل ۴۴ قانون اساسی مجلس شورای اسلامی، طی نامه‌ای از اندیشکده مطالعات حاکمیت و سیاست‌گذاری، به دلیل همکاری ایشان با آن نهاد تشکر و قدردانی نموده‌اند.
تاریخچه حکمرانی صنعت نفت و گاز ایران قبل از انقلاب
/۰ دیدگاه /در حوزه های تخصصی, سیاست‌گذاری انرژی, محصولات, گزارش /توسط سید حامد توانگرنفت و گاز به‌عنوان موتور فرآیند مدرنیزاسیون و رشد، همواره محور تمرکز و حساسیت دولت‌ها بوده است و دولت‌ها بسته به تفاوت شرایط داخلی و بین‌المللی کشورها در ارتباط با دسترسی به این منابع، سیاست‌های متفاوتی را به‌منظور ایجاد حداکثر رفاه عمومی اتخاذ کرده‌اند. در ایران نیز با توجه به حجم عظیم ذخایر نفت و گاز، سهم بالا در درآمدهای دولت و موقعیت خاص ژئوپلیتیک ایران، این منابع اهمیت دوچندانی یافته‌اند. اما علیرغم این اهمیت ویژه بخش نفت و گاز، امروزه این بخش با مشکلات متنوعی مانند تولید غیر صیانتی از میادین، عدم رشد تکنولوژی، کمبود منابع مالی برای توسعه میادین مشترک و… روبروست که وقوع هم‌زمان آن‌ها و عدم بهبود شرایط به‌اندازه کافی نشان از وجود مشکلات و ایرادات ساختاری در این بخش دارد. برای بررسی نظام حکمرانی صنعت نفت و گاز ایران در قبل از انقلاب اسلامی به‌صورت تاریخی پارادایم‌ها، سیاست‌ها، نهادها و ابزارهای سیاستی بررسی شده‌اند. مسیر رشد شرکت ملی نفت به‌صورت تاریخی با قانون ملی شدن صنعت نفت، قانون نفت ۱۳۳۶، قرارداد کنسرسیوم، قراردادهای مشارکت در تولید خارج از محدوده کنسرسیوم، جوینت ونچر، فروش نفت و سرمایه‌گذاری در کشورهای دیگر بررسی شده است. نقش شاه، منوچهر اقبال و فلاح به‌عنوان بازیگران اصلی حکمرانی صنعت نفت ایران، جلسات شورای عالی اقتصاد و تغییرات اساسنامه شرکت ملی نفت ازجمله موارد بررسی شده در این گزارش است. درنهایت دوران ۱۳۵۳ به بعد با وقوع شک نفتی، تغییر مدل قراردادی به خدماتی، عقد قرارداد اسکو، تأسیس شرکت ملی گاز و پتروشیمی نیز شرح داده است.
حکمرانی نفت و گاز روسیه
/۰ دیدگاه /در حوزه های تخصصی, سیاست‌گذاری انرژی, محصولات, گزارش /توسط سروش افخمیرتبه اول در مخازن گاز طبیعی و حضور در بین ده مالک اول مخازن نفتی دنیا، فدراسیون روسیه را به یکی از بازیگران اصلی حوزه انرژی در دنیا تبدیل کرده است. با توجه به اثرگذاری سیاست‌های بین‌المللی این کشور بر بازار نفت و گاز و نقش پررنگ دولت در اداره صنعت نفت و گاز، بررسی نظام حکمرانی این صنعت در روسیه می‌تواند درس‌هایی برای کشور ایران داشته باشد. بر این اساس گزارش حاضر به‌مرور تاریخچه حکمرانی صنعت نفت و گاز روسیه پرداخته و سیر تحولات اساسی آن را از اکتشاف نفت در روسیه تزاری در سال ۱۸۶۴ تا زمان حال بیان می‌کند. در نگاه کلی، این صنعت فراز و فرودهای متعددی را در یک قرن و نیم اخیر تجربه کرده است. به‌عنوان نمونه مدیریت بخش خصوصی پیش از تشکیل اتحادیه جماهیر شوروی، افت تولید و فروش نفت با ملی شدن صنعت آن، توسعه تکنولوژی علیرغم عدم حضور شرکت‌های بزرگ نفتی در شوروی، مقابله با تحریم‌ها علیه رشد بازار شوروی در اروپا، هند و چین، تحصیل درآمدهای بالا هم‌زمان با شوک نفتی در اروپا، افول صنعت ابتدا با کاهش قیمت جهانی نفت و سپس با فرسودگی تجهیزات مرتبط، و سرانجام بازگشت بخش خصوصی، همگی بخشی از اتفاقات مهم می‌باشند. در این میان باید عوامل کسب جایگاه فعلی فدراسیون روسیه به‌خصوص در بازار جهانی گاز را از زمان ریاست جمهوری پوتین دنبال کرد چراکه اکنون شرکت گازپروم علاوه بر پیش برد اهداف سیاست خارجی روسیه جزء برترین شرکت‌های حوزه انرژی جهان محسوب می‌شود.