برنامه پیشنهادی اندیشکده حکمرانی شریف برای حل معضل یارانه‌های انرژی (بخش اول: بنزین)
یکی از اجزاء دیرینه نظام حمایتی کشور، یارانه انرژی به شمار می‌رود. بااین‌وجود، عملکرد این نوع یارانه کاملاً خلاف فلسفه وجودی خود بوده و نه‌تنها باعث بهبود وضعیت اقشار مستضعف و فقیر نشده است، بلکه به‌صورت سازوکاری مستمر که به باز توزیعی ظالمانه را انجام می‌دهد، محقق شده است. به‌عنوان نمونه، آمارها نشان می‌دهد ۸۶ درصد خانوارهایی که در ثروتمندترین دهک شهری قرار می‌گیرند لااقل یک خودروی بنزین‌سوز دارند، این در حالی است که این عدد برای خانوارهای فقیرترین دهک روستایی تنها حدود ۰.۷ درصد است.
همچنین ۴۵ درصد از کل خانوارهای کشور نه‌تنها خودرو، بلکه موتورسیکلت نیز ندارند. درنتیجه دهک دهم هزینه‌ای حدود ۲۲ برابر دهک اول از یارانه بنزین برای استفاده از خودروهای شخصی بهره‌مند است. به‌عبارت‌دیگر، بیت‌المال عمومی جامعه که همه آحاد در آن سهیم هستند، در قالب یارانه ناعادلانه بنزین به ثروتمندان تخصیص داده شده و فقرا از آن کمترین بهره را می‌برند.
برای حل این معضل، تاکنون راهکارهای متعددی پیشنهاد شده است اما به دلایل مختلف چنان‌که باید موفق نبوده‌اند. در این گزارش، راه‌حلی پایدارتر از راه‌حل‌های بدیل ارائه شده است: پیشنهاد تخصیص سهمیه سوخت به همه افراد جامعه (کد ملی) و تشکیل بازار متشکل سوخت برای آن.
این بازار به‌گونه‌ای طراحی شده است که ویژگی‌های بسیار مهم زیر را داراست:
- تک قیمتی بودن بازار در کل کشور
- عدم امکان سفته‌بازی و احتکار
- عدم امکان مداخله در بازار
- حل معضل قاچاق
- و از همه مهم‌تر سادگی و قابل‌استفاده بودن برای تمامی آحاد جامعه
جزئیات مربوط به طرح پیشنهادی اندیشکده حکمرانی شریف را می‌توانید در این فایل مطالعه فرمایید.
دیدگاه خود را ثبت کنید